ATP NEDİR ?
21.11.1976 tarihinde yürürlüğe giren, Birleşmiş Milletler Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana ilişkin Anlaşma’dır.
ATP’NİN AMACI NEDİR?
Atp, bozulabilir(sıcaklığa duyarlı) gıda maddelerinin kalitesinin uluslararası taşımacılık sırasında yüksek düzeyde korumasını amaçlamaktadır.
ATP ANLAŞMASINA HANGİ DEVLETLER TARAFTIR?
ATP’ye halen 50 Devlet taraftır. Bu devletler aşağıdakilerdir:
Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Monako, Romanya, Rusya Federasyonu, San Marino, Suudi Arabistan, Sırbistan, Slovakya, İspanya, İsveç, Tacikistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, ABD ve Özbekistan.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ATP’YE NE ZAMAN TARAF OLMUŞTUR?
6298 sayılı ‘Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun’ 10 Mayıs 2012 tarihli Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
ATP’NİN KONUSU NEDİR?
ATP kısaca, çeşitli bozulabilir gıda maddelerinin uluslararası taşımacılığında özel ekipman (yalıtımlı ekipman, soğutmalı ekipman, mekanik soğutmalı ekipman, ısıtmalı ekipman, mekanik soğutmalı ve ısıtmalı ekipman) kullanılmasını gerektirmektedir. Özel nakliye ekipmanı, ATP Uygunluk Belgesine sahip olmalıdır.
ATP HANGİ BOZULABİLİR GIDALARIN TAŞIMACILIĞINI KAPSAR ?
ATP kapsamında taşıması gereken gıda maddelerinin listesi aşağıda verilmiştir. ATP’ye taraf ülkelere yapılan taşımalarda taşınan ürüne göre sağlanması gereken sıcaklık koşulları ve bu ürünleri taşıyan ekipmanların sahip olması gereken ATP İşaret Sınıfları aşağıdaki şekildedir.
ATP ŞARTLARI HANGİ TAŞIMACILIKLARA UYGULANIR?
Uluslararası taşımalarda, nihai varış ülkesi ATP’ye taraf ise ve taşınan ürün ATP kapsamında ise ATP şartları uygulanmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’ye yapılan taşımalarda ATP gereklidir. ATP aşağıdaki taşımacılık türlerine uygulanmaktadır.
Karayolu taşımacılıkları,
Demiryolu taşımacılıkları, Yukarıdaki taşımacılıklardan önce, sonra veya bunların arasında aktarmasız olarak yapılacak 150 km’den kısa denizyolu taşımacılıkları.
ATP’NİN UYGULANMASINDAKİ YETKİLİ TÜRK MAKAMI KİMDİR?
Türkiye’de ATP’nin uygulanmasında yetkili kurum Ulaştırma ve Alt Bakanlığı’ dır (Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü)
Telefon no: 0 312 203 10 00
ATP KAPSAMINDAKİ TEST, ONAY ve BELGELENDİRME İŞLEMLERİ TÜRKİYE’DE HANGİ KURUM TARAFINDAN YAPILMAKTADIR?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ATP kapsamındaki test, onay ve belgelendirme (sertifikasyon)işlemlerini yapmak üzere 20.10.2016 tarihli bir Protokol ile Türk Standartları Enstitüsü’nü (TSE) yetkilendirmiştir. Sertifikasyon işlemleri 15.05.2017 tarihinde başlamıştır.
Telefon No: 0 312 416 62 00
TÜRKİYE’DE ATP DENETİMLERİ İLE YETKİLİ OTORİTELER HANGİLERİDİR?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı personeli,
İlgili Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı birimleri,
Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimler,
Belediyelerin ilgili zabıta birimleri
TÜRKİYE’DEKİ ATP DENETİMLERİNDE NELERE BAKILIR?
Denetimlerde bakılacak 3 husus aşağıdaki resimlerde gösterilmektedir.
ATP UYGUNLUK BELGESİ (ATP)
ATP kriterlerine uygun ekipmanlar için düzenlenir.
ATP’ye taraf ülkeler yapılacak uluslararası taşımalarda kullanılabilir.
6 yıl geçerlidir. 6 yılın ardından 3 yılda bir yapılacak periyodik muayeneler ile belge 15 yıl geçerliliğini sürdürür.
15 yıldan sonra ekipmanın yalıtım sınıfı ‘Yoğun Yalıtımlı’ sınıftan ‘Normal Yalıtımlı’sınıfa indirilir.
BOZULABİLİR GIDA TAŞIMA BELGESİ (BTP)
ATP kriterlerini tam olarak karşılamayan ancak bozulabilir gıda taşımacılığında kullanılabilecek belirli standartlara sahip ekipmanlara verilir.
2021 ve öncesi model yılına sahip üretim tarihi 15 yılı geçmemiş ekipmanlara verilir. Belge süresi 3 yıl olup bu süre, bitiminde gerçekleştirilecek periyodik muayenelerle ekipman ömrü boyunca uzatılabilir.
ATP2ye taraf ülkelere yapılacak taşımalarda kullanılamaz.
BAŞKA ÜLKELERDE DÜZENLENEN ATP UYGUNLUK BELGESİ TÜRKİYE’DE GEÇERLİ MİDİR?
ATP’ye taraf tüm ülkelerin yetkili kurumlarınca düzenlenmiş olan ATP uygunluk belgeleri geçerlidir. Birçok ülke sahte belgelerin önüne geçmek için çevrimiçi barkodlu sorgulama veya hologramlı belgeler kullanmaktadır.
Ancak 15/5/2017 tarihinden sonra, bozulabilir gıdaların uluslararası taşımacılığında kullanılan Türkiye tescilli özel nakliye ekipmanlarının ATP Uygunluk Belgelerinin Bakanlık tarafından yetkilendirilen onay kuruluşundan alınması zorunludur.
15/5/2017 tarihinden önce ATP Anlaşmasına taraf başka bir ülkenin yetkili mercii tarafından verilen belgelerin onay kuruluşuna başvurarak ulusal ATP Uygunluk Belgelerine dönüştürülmesi gerekmektedir. Belge dönüştürme işlemi için muayene yapılmayacak olup, ulusak ATP Uygunluk Belgesi geçerlilik tarihi, dönüştürülen belgenin geçerlilik tarihi ile aynı olacaktır.
TÜRKİYE’DE ATP DENETİM ve YAPTIRIMLARININ HUKUKİ ÇERÇEVESİ NEDİR?
ATP kapsamındaki denetim ve yaptırımların dayanağı olan mevzuat şunlardır;
Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşma (ATP)
Bozulabilir Gıda Maddelerinin Taşımacılığında Kullanılan Özel Ekipmanların Hakkında Yönetmelik
Bozulabilir Gıda Maddelerinin Taşımacılığında Kullanılan Özel Ekipmanların Tip Testi Ve Teknik Muayeneleri Hakkında Yönerge
Ulaştırma Hizmetleri Denetim Yönetmeliği